Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ

Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ

 

ΟΛΙΓΑ ΤΙΝΑ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

Το Ευαγγέλιο της ημέρας:

«Εάν γαρ αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, αφήσει και υμίν ο πατήρ υμών ο ουράνιος· εάν δε μη αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, ουδέ ο πατήρ υμών αφήσει τα παραπτώματα υμών. Οταν δε νηστεύητε, μη γίνεσθε ώσπερ οι υποκριταί σκυθρωποί· αφανίζουσι γαρ τα πρόσωπα αυτών όπως φανώσι τοις ανθρώποις νηστεύοντες· αμήν λέγω υμίν ότι απέχουσι τον μισθόν αυτών. Συ δε νηστεύων άλειψαί σου την κεφαλήν και το πρόσωπόν σου νίψαι, όπως μη φανής τοις ανθρώποις νηστεύων, αλλά τω πατρί σου τω εν τω κρυπτώ, και ο πατήρ σου ο βλέπων εν τω κρυπτώ αποδώσει σοι εν τω φανερώ. Μη θησαυρίζετε υμίν θησαυρούς επί της γης, όπου σης και βρώσις αφανίζει, και όπου κλέπται διορύσσουσι και κλέπτουσι· Θησαυρίζετε δε υμίν θησαυρούς εν ουρανώ, όπου ούτε σης ούτε βρώσις αφανίζει, και όπου κλέπται ου διορύσσουσιν ουδέ κλέπτουσιν· όπου γαρ εστιν ο θησαυρός υμών, εκεί έσται και η καρδία υμών.»

(Ματθ. στ’ 14-21)

Η τέταρτη Κυριακή του Τριωδίου είναι αφιερωμένη στην εκδίωξη των πρωτοπλάστων από τον παράδεισο της τρυφής. Ο άνθρωπος δημιουργήθηκε από το Θεό ως το τελειότερο και εκλεκτότερο δημιούργημα του Θεού, ως «εικόνα και καθ’ ομοίωσις» αυτού ( Γέν.1,26). Πλάστηκε να ζει αιώνια μέσα στη χάρη και τις ευλογίες του Θεού, ατέρμονο βίο άπαυτης ευδαιμονίας. Αυτή τη σημασία έχει η βιβλική διήγηση περί του κήπου της Εδέμ (Γεν.2 ο κεφ.). Ο άνθρωπος έκαμε κακή χρήση της ελεύθερης βούλησής του και προτίμησε το κακό. Ο αρχέκακος διάβολος τον παρέσυρε στην πτώση και την καταστροφή. Αυτό του στέρησε τον παράδεισο, δηλαδή την αέναη και ζωοποιό παρουσία του Θεού και την κοινωνία των ακένωτων ευλογιών Του.

Μέγα χάσμα ανοίχτηκε ανάμεσά τους (Εφ.2,13). Η αγία Γραφή αναφέρει συμβολικά πως οι πρωτόπλαστοι διώχτηκαν από τον κήπο της Εδέμ και δύο αγγελικά όντα τάχθηκαν να φυλάγουν με πύρινες ρομφαίες την πύλη του, για να μην μπορούν να την παραβιάσουν αυτοί. Το ατέλειωτο δράμα του ανθρωπίνου γένους άρχισε!

Ο Αδάμ και η Εύα τότε κάθισαν απέναντι από τον κήπο της τρυφής και θρηνούσαν για το κακό που τους βρήκε.

Αναλογίζονταν την πρότερη ευδαιμονία τους, την σύγκριναν με την τωρινή δυστυχία τους, προέβλεπαν το μέλλον ζοφερό και γι’ αυτό έκλαιγαν γοερά. Τα καυτά τους δάκρυα πότιζαν την άνυδρη γη και οι σπαραχτικές κραυγές τους έσπαζαν την ηρεμία της έξω του παραδείσου ερήμου.

Όμως δυστυχώς ο θρήνος των πρωτοπλάστων δεν ήταν αποτέλεσμα μεταμέλειας για την ανυπακοή και την ανταρσία τους κατά του Θεού. Δεν ήταν πράξη μετάνοιας και αίτημα συγνώμης προς το Θεό, αλλά ωφελιμιστικός σπαραγμός. Δε θρηνούσαν για τη χαμένη αθωότητα και αγιότητα, αλλά για τη χαμένη υλική ευμάρεια του παραδείσου. Ούτε ένας λόγος μετάνοιας δεν ακούστηκε από τα χείλη τους! Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας λένε πως αν εκείνη την τραγική στιγμή οι προπάτορές μας μετανοούσαν ειλικρινά και ζητούσαν ταπεινά συγνώμη από τον απόλυτα φιλάνθρωπο Θεό, θα είχαν αποκατασταθεί στην πρότερη της πτώσεως κατάστασή τους.

Η ενθύμηση του αδαμιαίου θρήνου αυτή την ημέρα υπήρξε επιβεβλημένη από την Εκκλησία μας. Από την επόμενη ημέρα αρχίζει η αυστηρή νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και ο σκληρός αγώνας κατά των ψυχοκτόνων παθών μας. Οι προπάτορές μας αποτελούν πολύ καλό παράδειγμα συνετισμού μας.
Η λαιμαργία τους, να φάνε από τον καρπό του απαγορευμένου δένδρου της Εδέμ, τους οδήγησε στην απώλεια. Η πολύμορφη νηστεία η δική μας και η άσκηση των αρετών, μας φέρνει στην ουρανοδρόμο πορεία για να συναντήσουμε ξανά το Θεό. Ο θρήνος ο δικός μας δεν είναι (δεν θα πρέπει να είναι) ωφελιμιστικός, όπως των πρωτοπλάστων, αλλά οντολογική συντριβή και μετάνοια για την αμαρτωλότητά μας. Είναι το μόνο αντίδοτο για την ύβρη μας απέναντι στο Θεό και ο μόνος τρόπος της σωτηρίας μας.

Η Εδέμ βρίσκεται δίπλα μας κλεισμένη. Ο φιλάνθρωπος Θεός μας έδωσε το κλειδί να ανοίξουμε τη θύρα και να εισέλθουμε, το οποίο είναι η ειλικρινής μετάνοιά μας.
Ας είναι ζωντανό παράδειγμά μας ο μετανοών συσταυρούμενος με τον Κύριο ληστής, ο οποίος σύμφωνα με το θαυμάσιο επίγραμμα της υμνολογίας της Μ. Παρασκευής, άνοιξε τον παράδεισο «βαλών κλείδα το μνήσθητί μου».

  

 "ΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΤΩΝ ΑΡΕΤΩΝ ΗΝΕΩΚΤΑΙ
ΟΙ ΒΟΥΛΟΜΕΝΟΙ ΑΘΛΗΣΑΙ ΕΙΣΕΛΘΕΤΕ..."

Εξ αφορμής της ενάρξεως της Νηστείας της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής και του γενικώτερου πνευματικού αγώνα των πιστών, θα θέλαμε να επισημάνουμε κάποιες ταπεινές μας σκέψεις.

Ως γνωστόν η χριστιανική ζωη των πιστών  είναι συνυφασμένη με έναν διαρκή αγώνα πνευματικό. Αγώνα δύσκολο, κοπιώδη αλλά και γεμάτο ευλογίες και χάρη από τον Δωροθέτη και Ελεήμονα Θεόν.
Τον αγώνα αυτόν δεν τον επιβάλλει η Ορθοδοξία, η Εκκλησία μας, η Πιστη μας και βεβαίως ο Δημιουργός μας Θεός. Ο αγώνας αυτός είναι βίωμα καθημερινό του χριστιανού, είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την πεπτωκυία φύση του ανθρώπου, μετά την ολέθρια παρακοή των Πρωτοπλάστων και εξαρτάται καθοριστικά από την ελευθερία που του έδωσε ο Θεός για καλή ή κακή χρήση του αυτεξουσίου του.

Η παρακοή του τον οδήγησε στην μεγάλη Πτώση και στην έξοδό του από τον Παράδεισον. Ο πνευματικός αγώνας, χάρη στην συγκλονιστική Σταυρική Θυσία του Χριστού, μπορεί να τον οδηγήσει στην πρότερη ευτυχία που θα είναι αέναη και ασύλληπτη στον ανθρώπινο νου.

Το Προπατορικό αμάρτημα μας έκανε επιρρεπείς στα πάθη και ενδοτικούς στις αδυναμίες μας, ευάλωτους στις επιθέσεις του διαβόλου και στις σύγχρονες σειρήνες του κόσμου τούτου.
Σκοπός λοιπόν αυτού του αγώνα είναι να ξαναβρούμε τον "χαμένο Παράδεισο", αυτόν που απωλέσαμε εξαιτίας της κακής χρήσης της ελευθερίας μας. Είναι να γίνουμε και μεις Άγιοι όπως μας το ζήτησε ο ίδιος ο Κυριος μας "άγιοι γίνεσθε, καθώς εγώ Άγιος ειμί...".

Στον δύσκολο αυτο αγώνα όμως, έχουμε πολλούς συμμάχους και κυρίως συμμάχους με υπερφυσική δύναμη. Καταρχήν τον φύλακα Άγγελό μας, ο οποίος, μετά την είσοδό μας στο σώμα της Εκκλησίας με το θείο Βάπτισμα, μας προστατεύει κάθε στιγμή και ώρα από κάθε κίνδυνο, ορατό και αόρατο. Έχουμε και αλάνθαστη πυξίδα και οδηγό που είναι ο Λόγος του Θεού όπως εμπεριέχεται στα Θεόπνευστα βιβλία της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, και την διδασκαλία των Θεοφόρων Πατέρων μας.
Η Νηστεία, η Προσευχή, η Μετάνοια, η Μελέτη και προπάντων η Ταπείνωσις είναι ισχυρά εργαλεία που διαθέτουμε για τον αγώνα αυτό. Ταυτόχρονα όμως είναι και καρποί και θησαυροί πολύτιμοι του αγώνα αυτού.
Όμως η διαρκής αυτή προσπάθεια του Χριστιανού δεν συνοδεύεται μόνον από πνευματικές νίκες, αλλά και από πτώσεις που αρκετές φορές είναι μεγάλες.
Μεγάλη όμως εν προκειμένω αξία έχει αυτό που λέει ο μεγάλος Άγιος της Εκκλησίας μας Ιωάννης ο Χρυσόστομος, και διακατέχει όλο το πνεύμα της Πίστεώς μας, ότι: "το πίπτειν ανθρώπινον, το εμμένειν διαβολικό...".
Δηλαδή το να πέφτει κάποιος σε οποιοδήποτε αμάρτημα μικρό ή μεγάλο είναι ανθρώπινο, διότι "ουδείς αναμάρτητος". Το να παραμένει όμως σ’αυτή την πτώση και να μην προσπαθεί να ξεφύγη, ούτε να αγωνίζεται να σηκωθή, τότε αυτό είναι διαβολικό.

Όπως ασφαλιστική δικλείδα για την αποφυγή πτώσεων είναι η ταπεινοφροσύνη, έτσι λυτρωτική πορεία για την κάθαρση από τα λάθη, τα πάθη και τις αδυναμίες μας είναι η διαρκής μετάνοια. Μονο η πραγματική μετάνοια μπορεί να μας προετοιμάσει να δεχθούμε τον Χριστό μέσα μας αλλά και να μας γεμίσει ελπίδα ότι θα απολαύσουμε και εμείς τα ουράνια αγαθά που ετοίμασε ο Θεός για τα παιδιά Του, προ πάντων των αιώνων, από καταβολής κόσμου.

Σ’ αυτόν τον καθημερινό "αγώνα δρόμου" που καλείται εκ των πραγμάτων να συμμετέχει ο σύγχρονος άνθρωπος που διακατέχεται από πνευματικές ανησυχίες, θα πρέπει να προσέξει δύο μεγάλες παγίδες , όπως μας τονίζουν οι Άγιοι Πατέρες μας, που αποτελούν συμπληγάδες πέτρες, κυριολεκτικά· την Απελπισία από την μια και την Επανάπαυση από την άλλη.
Και αν θυμηθούμε τον πατερικό λόγο πως σε όλα τα πράγματα "τα άκρα των δαιμόνων εισίν", καταλαβαίνουμε γιατί ο μισόκαλος Διάβολος προσπαθεί να "ρίξει" όσους αγωνίζονται, ή στο άκρο της Απελπισίας ή στο άλλο άκρο,του Εφησυχασμού.
Εμείς στη θέση των δύο αυτών άκρων να τοποθετήσουμε την Αγωνιστικότητα. Μια αγωνιστικότητα που να ενισχύεται από την ακλόνητη πίστη στην εξ Αποκαλύψεως Αλήθεια, που να διανθίζεται και να στολίζεται από την αρετή της Ταπεινώσεως, που τόσο αρεστή είναι στον Θεο, και που να διαποτίζεται από την άσβεστη ελπίδα πως ο καθένας μας, όσο αμαρτωλός κι αν είναι, χάρη στο ατέλειωτο Έλεος του Θεού, θα καταφέρει να γίνει μέτοχος των Ουρανίων αγαθών, της ατέλειωτης χαράς δίπλα στον Χριστό.
Ας συνειδητοποιήσουμε πόσο τυχεροί είμαστε ως Χριστιανοί· όλοι σήμερα πασχίζουν και τρέχουν από το πρωΐ ως το βράδυ, αγωνίζονται να πετύχουν και να κερδίσουν πράγματα που τις περισσότερες φορές αποβαίνουν μάταια και πρόσκαιρα. Ο δικός μας αγώνας όμως ούτε μάταιος είναι ούτε άκαρπος γιατί έχει ΑΝΤΙΚΡΥΣΜΑ, έπαθλο ουράνιο και ΑΙΩΝΙΟ. Αγωνιζόμαστε εδώ ελάχιστα χρόνια για να κερδίσουμε αγαθά ΑΙΩΝΙΑ, που δεν θα έχουν τέλος.
Ας μην το ξεχνάμε αυτό ποτέ... Και ο προσωπικός σταυρός του καθενός θα φαντάζει πραγματικά ελαφρύς και δυσανάλογα μικρός μπροστά στις ευλογίες του Ουράνιου Πατέρα μας, αφού "χρηστός ο ζυγός και το φορτίον μου ελαφρύ..."  όπως λέγει ο ίδιος ο Κύριός μας σε όλους εκείνους που θα θελήσουν εκούσια και συνειδητά να τον ακολουθήσουν.

Έφθασε λοιπόν και πάλιν ο καιρός, αδελφοί μου!
«Έφθασε καιρός, η των πνευματικών αγώνων αρχή, η κατά δαιμόνων νίκη, η πάνοπλος εγκράτεια, η των αγγέλων ευπρέπεια, η προς Θεόν παρρησία …» και βέβαια για όσους επιθυμούν,
«Το στάδιον των αρετών ηνέωκται οι βουλόμενοι αθλήσαι εισέλθετε, αναζωσάμενοι τον καλόν της Νηστείας αγώνα΄ οι γαρ νομίμως αθλούντες δικαίως στεφανούνται΄ και αναλαβόντες την πανοπλίαν του Σταυρού, τω εχθρώ αντιμαχησώμεθα, ως τείχος άρρηκτον κατέχοντες την Πίστιν, και ως θώρακα την Προσευχήν και περικεφαλαίαν την Ελεημοσύνην΄ αντι μαχαίρας την Νηστείαν, ήτις εκτέμνει από καρδίας πάσαν κακίαν. Ο ποιών ταύτα τον αληθινόν κομίζεται σρέφανον παρά Παμβασιλέως Χριστού, εν ημέρα της Κρίσεως».

(Τροπάριον και Δοξαστικόν των Αίνων του Όρθρου της Κυριακής της Τυρινής).

  Αικατερίνη Αντωνιάδου, Θεολόγος - Πολιτικός Επιστήμων