Η διαφορά Πατρός και Κτίστη Το αναλλοίωτο και το επίκτητο

 

Γιατί ΔΕΝ είναι το ίδιο να είναι κάποιος Πατέρας με το να είναι Κτίστης;

1. Το επιχείρημα της ατρεψίας του Πατρός 2. Το αντ-επιχείρημα των Αριανιστών 3. Παρατηρήσεις στο Αριανιστικό επιχείρημα 4. Η εν χρόνω δημιουργία του Θεού 5. Η διαφορά Πατρότητας και Κατασκευής

Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ "Πατρός" και "Κτίστη". Και αυτοί που προσπαθούν να δικαιολογηθούν συγχέοντας αυτές τις δύο εντελώς διαφορετικές έννοιες, για μια φορά ακόμα εκτίθενται για την προχειρότητά τους.

 

 

1. Το επιχείρημα της ατρεψίας του Πατρός

 

Έχουμε δείξει κατ' επανάληψιν σε πολλά μας άρθρα ότι ο Υιός είναι ΑΝΑΡΧΟΣ όπως ο Πατήρ, σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς των αιρετικών Αριανιστών, που υποστηρίζουν ότι δήθεν κάποτε ο Υιός δεν υπήρχε, και ότι είναι κτίσμα και όχι γέννημα εκ της ουσίας του Πατρός. Και αυτό το έχουμε δείξει με πλήθος στοιχεία και αποδείξεις. Ανάμεσα στα επιχειρήματα που έχουμε χρησιμοποιήσει για να δείξουμε την ορθότητα της Χριστιανικής θέσης, ότι ο Υιός ως άχρονος Δημιουργός του Χρόνου δεν είναι δυνατόν να έχει χρονική αρχή μιλήσαμε και για το επιχείρημα της "ατρεψίας του Πατρός". Το επιχείρημα της ατρεψίας του Πατρός, είναι το εξής:

 

"Εφ' όσον ο Πατήρ είναι ΕΚΤΟΣ ΧΡΟΝΟΥ, και η τρεπτότητα (όπως κάθε μεταβολή), προϋποθέτει χρόνο, είναι ΑΤΡΕΠΤΟΣ, και δεν υπάρχει σε Αυτόν οποιαδήποτε μεταβολή. Είναι ίδιος πάντα, χωρίς να αλλάζει. Εάν λοιπόν υποθέταμε ότι ο Υιός έχει αρχή στον χρόνο, όπως ισχυρίζονται ορισμένες αιρετικές ομάδες, τότε θα έπρεπε κατ' ανάγκην να δεχθούμε ότι ο Θεός ΜΕΤΑΒΑΛΛΕΤΑΙ. Γιατί θα υπήρχε καιρός κατά τον οποίο δεν ήταν Πατέρας του Υιού Του Ιησού Χριστού. Εφ' όσον όμως η Πατρότητα είναι χαρακτηριστικό της υπόστασης του άχρονου Πατρός, πρέπει κατ' ανάγκην να δεχθούμε ότι και ο Υιός είναι άχρονος, και γεννάται αχρόνως από τον Πατέρα, χωρίς να έχει χρονική αρχή. Γιατί αλλοίμονο αν ο Υιός ήταν κτίσμα, και ο Πατέρας έτσι εξαρτούσε την υπόστασή του από κάτι κτιστό που βρίσκεται εν χρόνω. Τότε και ο Πατήρ θα ήταν εν χρόνω και τρεπτός, άρα δεν θα ήταν καν Θεός".

 

 

2. Το αντ-επιχείρημα των Αριανιστών

 

Παρά τη σοβαρότητα του επιχειρήματος αυτού, οι αιρετικοί του Αριανισμού, κάνουν μια ύστατη προσπάθεια να ξεφύγουν από το συντριπτικό αυτό επιχείρημα. Και το κάνουν αυτό, όχι δίνοντας μια απάντηση στο "πώς είναι δυνατόν ο Πατήρ να έχει για Υιό ένα κτίσμα, και να εξαρτάται ως αναλλοίωτος από αυτό", αλλά θέτοντας με τη σειρά τους μια ερώτηση, με την οποία νομίζουν ότι ξεφεύγουν από το αδιέξοδο στο οποίο τους οδηγεί η αιρετική τους θεώρηση περί "κτιστού υιού".

 

Λένε λοιπόν οι αιρετικοι:

 

"Στο σκεπτικό αυτού του Ορθόδοξου επιχειρήματος περί μεταβολής του Πατρός, πρέπει να υπάρχει λογικό λάθος. Επειδή αν ο Πατήρ θα έχανε την ατρεψία του από τη Δημιουργία του Υιού, επειδή ΘΑ ΓΙΝΟΤΑΝ Πατήρ εξ αιτίας ενός κτίσματος, τότε πώς είναι δυνατόν να μη χάνει την ατρεψία του, όταν ΕΓΙΝΕ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ, πλάθοντας κτίσματα εν χρόνω;"

 

Πρόκειται για ένα πολύ πονηρό (αλλά αφελές και πρόχειρο) επιχείρημα, το οποίο προτάσσουν οι Αριανιστές, ΟΧΙ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΟΥΝ στο ερώτημα που τους θέτουμε περί Υιού, αλλά για να μας πουν: "κι εσείς το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζετε με το θέμα της κτίσης, άρα μη χρησιμοποιείτε το επιχείρημα αυτό"!

 

Όμως τους διαφεύγουν πάρα πολλές παράμετροι του θέματος, και αυτό ακριβώς θα αναλύσουμε στη συνέχεια του άρθρου αυτού, για να δείξουμε για μια φορά ακόμα, την ευκαιριακή προχειρότητα της Αριανιστικής πλάνης.

 

 

3. Παρατηρήσεις στο Αριανιστικό επιχείρημα

 

Ας κάνουμε όμως πρώτα μερικές παρατηρήσεις επί του επιχειρήματος αυτού:

 

1. Παρατηρούμε ότι η προσπάθειά τους δεν είναι να απαντήσουν σε αυτό το παράδοξο της πίστης τους, που ακυρώνει τη Θεότητα του Πατρός, αλλά να βρουν τρωτά και στους Χριστιανούς! Κάτι δηλαδή σαν τον Αδάμ και την Εύα, που όταν αμάρτησαν, αντί να ζητήσουν συγνώμη, έριξαν το φταίξιμο σε άλλους, ο μεν Αδάμ στην Εύα, η δε Εύα στο φίδι. Και αυτό φανερώνει την ΑΜΕΤΑΝΟΗΣΙΑ τους αφ' ενός, και την ανευθυνότητά τους, ως εκζητητών της αλήθειας.

 

2. Παρατηρούμε επίσης την τυχοδιωκτική τους προχειρότητα, να συγχέουν δύο τόσο διαφορετικές έννοιες, όπως το κτιστό και το γέννημα της φύσης του Θεού.

 

3. Παρατηρούμε ότι δεν κατανοούν καν την έννοια του χρόνου ως κτίσματος του Θεού, όταν θεωρούν ότι ο Θεός "δεν ήταν κτίστης πριν δημιουργήσει".

 

Στα πλαίσια των τριών αυτών παρατηρήσεων στη συνέχεια θα δώσουμε απάντηση στο αντ-επιχείρημα τών Αριανιστών, δείχνοντας έτσι, ότι εμείς, όσο πρόχειρο και παράλογο αν είναι κάτι που μας λένε, δεν αρκούμαστε σε μια ευκαιριακή απάντηση, ούτε στο να πούμε: "κι εσείς λάθος έχετε, άρα όλα καλά", αλλά ως λαός αληθείας ΑΠΑΝΤΑΜΕ με λογική και υπευθυνότητα, αλλά και με λόγο γνώσεως και αληθείας.

 

 

4. Η εν χρόνω δημιουργία του Θεού

 

Και ξεκινάμε από την έννοια της εν χρόνω δημιουργίας του Θεού. Το ότι δεν κατανοούν οι Αριανιστές ΚΑΘΟΛΟΥ την έννοια του χρόνου, είναι προφανές, από το ότι θεωρούν ότι ο Υιός και Λόγος του Θεού, δια του οποίου ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΔΕΧΟΝΤΑΙ ότι ο Πατήρ δημιούργησε ΤΑ ΠΑΝΤΑ (άρα και τον χρόνο), είναι δυνατόν να έχει αρχή στον... χρόνο! Μα πώς είναι δυνατόν να έχει χρονική αρχή ο Υιός, όταν και οι ίδιοι δέχονται ότι δημιούργησε τον χρόνο; (Ιωάννης 1/α: 3 και Εβραίους 1/α: 2).

 

Όμως, αυτός καθεαυτός ο χρόνος, εφ' όσον είναι δημιούργημα, έχει και αυτός αρχή! Και πότε ο Θεός δημιούργησε τον χρόνο; Μα φυσικά "στην αρχή". Από τότε που υπάρχει χρόνος, υπάρχει χρονική αρχή, και από τότε που υπάρχει χρονική αρχή, υπάρχει χρόνος! Και είναι παράλογο να πει κανείς ότι ο χρόνος υπάρχει "πριν" την αρχή της κτίσης, (εφ' όσον με τον χρόνο λαμβάνει ύπαρξη η κτίση), όπως παράλογο είναι να πει κανείς ότι ο Θεός δεν ήταν Κτίστης, ΠΡΙΝ υπάρξει ο χρόνος! Γιατί εφ' όσον η κτίση ξεκινάει με τον ίδιο τον χωροχρόνο, από τότε που υπάρχει χρόνος, ο Θεός είναι Δημιουργός, και δεν υπήρξε ποτέ χρονικό διάστημα κατά το οποίο ο Θεός να μην ήταν Δημιουργός!!! Αυτό και μόνο, μαρτυρεί την προχειρότητα και τη φαιδρότητα του επιχειρήματος των αιρετικών Αριανιστών, όταν μας μιλούν για "μεταβολή" (δηλαδή εν χρόνω φυσικά) του Θεού, όταν "έγινε" Δημιουργός. Μια τέτοια μεταβολή φυσικά ποτέ δεν έγινε, εφ' όσον από την αρχή του χρόνου, ο Πατήρ είναι ο Δημιουργός Του, δια του Υιού εν Αγίω Πνεύματι.

 

Όμως, αν και ήδη δείξαμε την προχειρότητα των σκέψεών τους, δεν θέλουμε απλώς να αποκρούσουμε ένα επιχείρημα, αλλά να διεισδύσουμε στην αλήθεια, ακόμα και... βοηθώντας τους να εκφρασθούν, (μια και οι ίδιοι δεν είναι σε θέση να διατυπώσουν ορθά μια σκέψη). Γιατί ναι μεν η διατύπωσή τους είναι εντελώς παράλογη, αλλά θα μπορούσαν να τη διατυπώσουν διαφορετικά, για να έχει νόημα. Η σωστή διατύπωση λοιπόν, με δεδομένα τα παραπάνω περί χρόνου, θα όφειλε να είναι η εξής:

 

"Πώς ο Πατήρ θα ήταν εξαρτημένος από τον Υιό του αν ο Υιός ήταν κτίσμα, στο να γίνει Πατήρ, και δεν είναι εξαρτημένος από την κτίση, στο να γίνει Δημιουργός;"

 

Σε αυτό θα απαντήσουμε στο επόμενο σημείο.

 

 

5. Η διαφορά Πατρότητας και Κατασκευής

 

Στο σημείο αυτό βρίσκεται και η ουσία της απάντησής μας. Ο Υιός, ως γιος, είναι ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ ΟΥΣΙΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ. Σε αντίθεση, όταν κάτι κατασκευάζεται, δεν είναι της ίδιας ουσίας με τον κατασκευαστή. Το τραπέζι, δεν είναι της ουσίας του μαραγκού. Ούτε το σπίτι, της ουσίας του κτίστη. Το παιδί όμως του μαραγκού ή του κτίστη, είναι της ουσίας του πατέρα του. Και από αυτή την πρώτη προσέγγιση, κατανοούμε ότι δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιούμε τις λέξεις: "πατέρας" και "κτίστης" σαν να έχουν την ίδια αξία και σημασία. Η λέξη: "πατέρας", είναι ΠΟΙΟΤΙΚΩΣ ΑΝΩΤΕΡΗ από τη λέξη: "κτίστης".

 

Πώς χρησιμοποιούμε λοιπόν στην καθημερινή μας ζωή τις δύο αυτές λέξεις;

 

Ας πάρουμε για παράδειγμα έναν Αρχιτέκτονα. Από τη στιγμή που αποφοίτησε από τις σπουδές του και πήρε το πτυχίο του, ΕΙΝΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑΣ! Ακόμα και αν δεν έχει ακόμα κτίσει κανένα κτίριο! Το ίδιο συμβαίνει και με έναν Πολιτικό Μηχανικό. Είναι Πολιτικός Μηχανικός, από τη στιγμή που θα πάρει το πτυχίο του. Δεν γίνεται με τη δημιουργία ενός κτιρίου. Και φυσικά το ίδιο συμβαίνει και με κάθε τομέα κατασκευής. Από τη στιγμή που κάποιος έχει τα φόντα να δημιουργήσει κάτι, θεωρείται ΜΑΣΤΟΡΑΣ, και ΠΡΙΝ ακόμα το δημιουργήσει.

 

Τι συμβαίνει όμως με τη λέξη: "πατέρας"; Μήπως ισχύει το ίδιο;

 

Όχι βέβαια! Για να ονομαστεί κάποιος "πατέρας", δεν αρκεί να έχει "δυνάμει" τα φόντα για να γίνει πατέρας. Αλλά πρέπει να ΕΧΕΙ ΓΕΝΝΗΣΕΙ ΤΕΚΝΟ ΕΚ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ! Διαφορετικά, θα λεγόταν "πατέρας" οποιοσδήποτε έχει τις δυνατότητες να γίνει πατέρας! Να λοιπόν η διαφορά του να γεννάς εκ της ουσίας σου από το να δημιουργείς κάτι εκτός της ουσίας σου. Και έτσι η απάντηση στο επιχείρημα των Αριανιστών, ήδη έχει αρχίσει να διαφαίνεται.

 

Ερχόμενοι τώρα στο θέμα μας περί του Θεού, εδώ ακριβώς βρίσκεται η διαφορά. Ο Υιός είναι της αυτής ουσίας με τον Πατέρα. Και οποιαδήποτε γέννηση του Υιού εν χρόνω, θα αλλοίωνε εν χρόνω την υπόσταση του Πατρός!!! Θα σήμαινε ότι ο Πατήρ μεταβάλλεται εν χρόνω, και γίνεται Πατήρ ενώ πριν δεν ήταν! Θα σήμαινε ότι ο Πατήρ εξαρτάται από κάτι χρονικό, άρα κτιστό. Και δεν θα ήταν δυνατόν να λέγεται Πατήρ χωρίς να έχει Υιό.

 

Όσον αφορά τα κτίσματα όμως, που δεν είναι εκ της ουσίας Του, δεν μιλάμε πλέον για "προαιώνια" (άχρονη) γέννηση, αλλά για εν χρόνω κατασκευή. Και όπως είδαμε στα παραδείγματά μας, για να ονομαστεί κάποιος "μάστορας", δεν είναι ανάγκη να έχει δημιουργήσει κάτι, αλλά και μόνο η ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ να το κατασκευάσει, τον καθιστά ΚΤΙΣΤΗ. Συνεπώς, ΤΙΠΟΤΑ δεν αλλάζει στον Θεό με το να δημιουργήσει εν χρόνω. Γιατί τη δυνατότητα να δημιουργήσει την είχε ΑΧΡΟΝΩΣ. Ήταν δυνάμει Δημιουργός προαιωνίως. Αλλά το "δυνάμει" ισχύει μόνο για την έννοια του "κτίστη". Η έννοια του Πατέρα, προϋποθέτει αυτήν καθεαυτήν την γέννηση ΠΡΟΑΙΩΝΙΩΣ ΕΝΕΡΓΑ και όχι δυνάμει.

 

Κι έτσι, απαντώντας και σε αυτό το Αριανιστικό αιρετικό αντ-επιχείρημα, γίνεται για μια φορά ακόμα αντιληπτή, όχι μόνο η άγνοια και η προχειρότητα των αιρετικών, αλλά και ο παραλογισμός των ανθρωποποίητων δογμάτων τους, με λόγους ανθρώπινης σοφίας, και όχι με λόγους Θείας Αποκάλυψης και Σοφίας, όπως παρεδόθη ΑΠΑΞ στους αγίους της Χριστιανικής Εκκλησίας.